Fındık Destekleme Ülkemizde fındık üretimi, doğal yetişme alanı olan Karadeniz Bölgesi'nde yoğunlaşmıştır. Fındık destekleme politikaları, üreticilere maliyetlerin üzerinde destek fiyatı ve alım garantisi sunarak, fındık üretim ve yetiştirme alanlarının genişlemesini teşvik etmektedir. Bu politikalar, fındığın diğer alternatif ürünlere göre daha yüksek kazanç sağlamasında önemli bir rol oynamaktadır. Fındık arzında yaşanan dalgalanmalar, fiyat istikrarsızlığına neden olmaktadır. Dünya fındık piyasalarında oluşan güvensizlik ortamı, ülkemiz fındığının üstünlüğünü koruma amacıyla çeşitli faaliyetlerin ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Bu faaliyetlerden biri de fındık destekleme çalışmalarıdır. Fındık Destekleme Nedir, Nasıl Uygulanır? Ülkemizde fındık ile ilgili temel politikaların amacı, ihracat ve üretici gelirlerinin maksimize edilmesi, taşıma, stok ve finansman maliyetlerinin azaltılması ve dünya piyasalarındaki gücün kaybedilmeden muhafaza edilmesidir. Bu politikalardan biri de fındık destekleme veya alım desteklemesidir. Fındık destekleme politikası, fındık üretiminin taban arazilere ve Batı Karadeniz'e kadar yaygınlaşmasına neden olmuştur. Ülkemizde yıllık fındık üretimi, 550-850 bin ton arasında değişim göstermektedir. Üretim miktarındaki dalgalanma ve belirsizlik, fiyatta da istikrarsızlık oluşmasına neden olmaktadır. Fındık üretiminin çok yüksek olduğu yıllarda fındık arzı, fındık talebini aştığından dolayı fındık fiyatları da otomatik olarak düşüş göstermektedir. Böyle dönemlerde fındık üreticileri her zamankinden çok daha fazla devlet desteğine ihtiyaç duymaktadırlar. Geçim kaynağını fındık üretiminden sağlayan üreticilerin zarar görmemesi ve fiyat istikrarsızlığının üreticileri zor durumda bırakmaması amacı ile devlet tarafından fındık destekleme politikası uygulanır. Fındık Destekleme Politikalarının Tarihçesi Fındık destekleme, uzun yıllar boyunca 1 kilogram kabuklu fındıktan çıkan 500 gram iç fındığa göre Fındık Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (FISKOBİRLİK) tarafından belirlenmiştir. 2006-2008 yılları arasında ise Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından fındık destekleme politikası uygulanmıştır. Tüm fındık kooperatiflerinin bir araya gelmesi ile kurulan FISKOBİRLİK, kurulduğu yıl itibariyle fındık destekleme kapsamında 625 ton fındık alımı yapmıştır. FISKOBİRLİK bu şekilde zarar etmeye başlayınca, alım satım garantisi ve fiyat desteği için devlet devreye girmiştir. Daha sonra Bakanlar Kurulu kararı ile fındığın devlet adına üreticiden satın alınması için FISKOBİRLİK görevlendirilmiştir. 2006 yılında DFİF'ten yararlanamayan FISKOBİRLİK, bu görevi sona erdirmiş ve fındık destekleme görevi TMO'ya devredilmiştir. FISKOBİRLİK'in fındık destekleme alım fiyatları, devlet desteğinin olduğu yıllarda üretim maliyetlerinin çok üzerinde iken, diğer yıllarda ise üretim maliyetlerinin altında gerçekleşmiştir. Fındık Destekleme Ödeme Şekli ve Etkileri Diğer piyasalara genel bir bakış yapıldığında, fındık destekleme ödeme şekli ve ithalatçının talepleri doğrultusunda oluşur. Fındık destekleme ve alım fiyatının, fındık üretim alanlarının genişlemesine neden olduğu kesindir. Fındık destekleme fiyatı %1 artış gösterdiğinde ürün miktarında da çeyrek artış gözlenmiştir. Uzun dönemde ise fiyat artışı ile üretim neredeyse başa baş gelmiştir. Fındık destekleme politikaları, fındık üreticilerinin ekonomik olarak korunmasına ve dünya piyasalarında rekabet gücümüzün artırılmasına katkı sağlamaktadır. Bu politikaların sürekliliği, fındık üreticilerinin sürdürülebilir gelir elde etmesi ve ülkemizin fındık ihracatındaki üstünlüğünü koruması açısından büyük önem taşımaktadır. |